1.  Glosolalija u savremenom hrišćanstvu
2.  Glosolalija u savremenim nehrišćanskim religijama
3.  Glosolalija u savremenim lingvističkim istraživanjima
4.  Glosolalija u savremenom iskustvu
5.  Glosolalija u savremenom doktrinalnom nejedinstvu
6.  Glosolalija i testiranje jezika

            Savremeni fenomen govorenja jezika, koji sada praktikuju milioni hri­šćana širom svijeta, je novijeg porijekla u hrišćanstvu.  I mada, sa ra­zlo­­gom, postoje pokušaji da se pokaže da fenomen glosolalije modernih vre­mena vuče korijene iz još starijeg hrišćanskog običaja, ipak je sigurno da on je no­vijeg porijekla, što će biti dokazano kasnije.  Praksa govorenja jezika, ili glo­solalija, je dio pentakostalizma dvadesetog vijeka i harizmatskog po­kre­ta koji se od 1960-tih širi i izvan tradicionalnih pentakostalnih cr­kava.  Fe­nomen napreduje krupnim koracima, a izgleda da je i postao dio sko­ro svake hri­šćanske vjerske zajednice.

            S obzirom na brzo širenje ovakve prakse, sve je više i više hrišćana ko­ji postavljju  seriju novih pitanja.  Tako se oni, koji svoju vjeru zasnivaju na Bibliji, pitaju: "Odakle potiče govorenje jezika?  Ko učestvuje u govorenju je­zika?  Da li svi hrišćani treba da ih govore?  Da li je neophodno da oso­ba govori jezika da bi bila spašena?  Da li je govorenje jezika isto što i krštenje Svetim Duhom?  Da li govorenje jezika predstavlja izlijevanje poznog dažda prije drugog Hristovog dolaska na nebeskim oblacima?  Ko prihvata go­vorenje jezika?  Da li govorenje jezika uslovljava i bližu zajednicu sa Hri­stom?  Da li Sveti Duh otriva "nove istine" onome koji govori jezike?  Da li se dar govorenja jezika dobija od Svetog Duha, da li to vodi punom po­zna­nju istina Svetog pisma?  Da li je govorenje jezika sredstvo pomoću kojega će u budućnosti svi hrišćani biti ujedinjeni u jednu crkvu?"  Ovo su samo neka od pitanja koja se danas najčešće postavljaju.

            Postoji, takodje, i drugi niz pitanja vezanih za savremeni fenomen, zato što glosolalija, ili govorenje jezika, mnogim ljudima predstavlja modernu za­go­netku.[1]   Hrišćani, čija se vjera zasniva na Bibliji, postavljaju niz pitanja na koja bi trebalo da se odgovori uzimajući u obzir Bibliju i hrišćanski kon­tekst.

            U novije vrijeme glosolaliji, kako ćemo nazvati moderni fenomen go­vo­renja jezika, se poklanja pažnja od strane teologa, lingvista, antropologa i dru­gih naučnika.  Oni su, već skoro čitavo stoljeće, uključeni u teološka i na­učna istraživanja fenomena glosolalije.  Zato rezultatima tih istra­ži­va­nja treba pokloniti pažnju.  Šta su oni otkrili?  U kakvoj su vezi njihova ot­kri­ća sa onim što je već poznato?  Kakav uticaj su izvršili na osobe koje go­vore glosolaliju?

            Na primjer, glosolaliju proučavaju lingvisti i antropolozi koji poku­ša­vaju da otkriju da li je i koliko ona slična modernim ili antičkim je­zi­ci­ma i jezičkim strukturama.  Glosolaliju su istraživali i psiholozi i psi­hijatri, jer su htjeli da otkriju da li je to normalan ili polunormalan oblik ljudskog psihičkog ponašanja.[2]   Glosolalija zaokuplja pažnju i sociologa i na­učnika koji prate ljudsko ponašanje, koji žele da ponašanje prilikom govorenja glosolalije svrstaju u odredjenu zonu strukture socijalnog pona­ša­nja ljudskog bića.[3]

            Druga grupa istraživanja je proučavala odnos izmedju glosolalije pri­su­tne medju hrišćanima i sličnih fenomena prisutnih u nehrišćanskim svjetkim religijama.  Poznato je da sveštenici nehrišćanskih religija, vra­če­vi, šamani (vračevi i čarobnjaci naroda istočne Azije, prim. prev.), kao i dru­ge religiozne vodje prilikom različitih ceremonijalnih i religioznih obre­da govore glosolaličnim načinom izražavanja, koji ima obilježja slična hri­šćanskoj glosolaliji.  Ova sapažanja su istakla potpuno nove rezultate i glosolaliju smjestila u širi religijski kontekst, koji se više nije mogao zanemarivati.

            Neosporiva činjenica 90-tih godina je da je tim istraživača i naučni­ka načinio veliki pomak u rješavanju iskustva vezanog za glosolaliju u mo­der­nom svijetu.  Da li oni zaslužuju da budu saslušani?  Da li oni zaslužuju pa­žnju ozbiljne osobe i njenih pogleda na fenomene glosolalije, koja više ne bi trebalo da se zanemaruju i izbjegavaju?  Mi smo odgovorni za oba­vje­šta­vanje o ovim rezultatima i za njihovo povezivanje sa govorenjem jezika u Novom zavjetu.

            Bitno pitanje se još uvijek postavlja; "Da li su govorenje jezika, spo­me­nuto u Novom zavjetu, i glosolalija identični ili postoji korjenita razlika izme­đu njih?  Ovo neugodno pitanje zaslužuje pažnju s obzirom na nova otkri­ća do kojih se došlo na mnogim područjima.

            Sada bi trebalo da definišemo termine.  Moderan fenomen govorenja je­zika je najprikladnije označen kao glosolalija (glossa - jezik, i laleo - go­vo­riti).  Glosolalija je, u novijoj stručnoj enciklopediji"Encyclopedia of Reli­gi­on", definisana kao ispoljavanje "neobičnog govornog ponašanja koje se us­po­stavlja kao duhovni obred u brojnim zapadnjačkim, pa i drugim crkvenim za­je­dnicama".[4]   Ova savremena definicija, netipična za one starije, jer se od njih razlikuje po upotrebi termina za glosolaliju, koji je odredjuju kao hri­šća­nima svojstven fenomen, daje širu sliku koja izlazi na površinu za­hvaljujući istraživanjima glosolalije u skorije vrijeme.

            Slavni lingvista, koji je detaljno istraživao hrišćansku glosolaliju, dao je sličnu definicuju, opisujući taj fenomen kao "fonetski izgradjen ljud­ski govor, koji nema značenja, ali za koji govornik vjeruje da je pravi jezik iako sistemski nije sličan nijednom prirodnom jeziku, živom ili mr­tvom."[5] Ova definicija je zasnovana na proučavanju hrišćanskog "govorenja je­zi­ka" koje je trajalo oko deset godina.  Ono ima jak uticaj na pentakostalizam i harizmatsku zajednicu.  Danas je većina harizmata svjesna da se ono što se dešava prilikom govorenja jezika, ili bolje rečeno glosolalije, ne može de­fi­nisati kao govorenje nepoznatog živog ili mrtvog jezika, zbog čega su neki na­značavali da oni govore andjeoskim, a ne ljudskim jezikom.

            Obje definicije upućuju na to da je glosolalija "neobično govorno po­na­šanje" u ma kojoj hrišćanskoj ili nehrišćanskoj duhovnoj zajednici i da, bar što se hrišćana tiče, predstavlja "ljudski govor" koji "sistemski nije sličan nijednom prirodnom jeziku, živom ili mrtvom".

            Glosolalija se obično vezuje za govorenje jezika koje se spominje u No­vom zavjetu. Rasprostranjeno je mišljenje da je današnji fenomen dar Svetog Du­ha, koji se, u mnogome, otriva ponovo u hrišćanskim zajednicama.  Mi ćemo se osvrnuti na savremeni fenomen nerazumljivog izražavanja, koji je prisutan u religioznim zajednicama kao glosolalija i na "govorenje jezika", kao fe­no­men opisan na stranicama Novoga zavjeta.  Ovo istraživanje će biti korisno, bu­dući da Novi zavjet upotrebljava termin "govorenje jezika".

            Ovaj kratak pregled novih činjenica, uključujući glosolaliju sa njenim širokim krugom implikacija, zahtijeva detaljnu analizu, koju ćemo pokušati da izvršimo na narednim stranicama ove knjige.

1. GLOSOLALIJA U SAVREMENOM HRIŠĆANSTVU

            Za većinu hrišćana glosolalija[6] predstavlja tipišan hrišćanski fe­no­men, tj. iskustvo tzv. pentakostalnih crkava i neopentakostalnih harizmata u mnogim vjerskim zajednicama.  Nadalje, glosolalija je fenomen karak­te­ri­sti­čan za mnoge crkve, vjerske zajednice i grupe u okviru modernog "harizmatskog pokreta".  Opšti termin, koji se koristi da obuhvati pripadnike ovog po­kreta je "obnovljeni harizmatski pokret".[7]

            Istorijski gledano, glosolalija i pentakostalni pokret su savremeni fenomeni,[8] ako se na trenutak zanemare Šejkersi i Irvingitsi devetnaestog vijeka, za koje se kaže da su nastali 1906. godine i to u napuštenoj Afričkoj metodističkoj episkopalnoj crkvi[9] , smještenoj u ulici Azusa br. 312 u los Anđelesu, u državi Kalifornija.

            Medjutim, goovrenje jezika, ili tačnije glosolalija, vuče porijeklo još iz 1900. godine iz Kanzasa.  Čarls Parham, metodistički propovjednik, koji je osnovao biblijsku školu Betel koledž, zatvorenu 1901. godine, u Topeku, u državi Kanzas, je htio da obnovi crkvu.Uoči Nove godine, 31. decembra 1900. godine, položio je ruke na neke od svojih studenata.  Priča se da je go­spođica Agnes Oznam "počela da govori jezike" te noći.[10] Isto tako su i druti počeli da "govore jezike", odnosno da reprodukuju glosolaličan govor i "da pro­i­zvo­de zvukove koje ostali prisutni nisu mogli nazvati normalnim je­zi­kom".[11] Nešto kasnije, kada se Parham preselio u Teksas, Viljem Dž. Sejmur, afričko-američki student, je kontaktirao s njim.  Prvi izliv pentakostalnog duha[12] se desio devetog aprila 1906. godine u ulici Boni Bri broj 214, u Los Anđe­le­su[13] .  Nakon tog dogadjaja, grupa kojoj je pripadao i Sejmur se preselila u uli­cu Azusa broj 312, "gdje su se u naredne tri godine redovno održavali sa­stanci"[14] .  Pored Sejmura, tim sastancima su prisustvovale i Agnes Ozman i Yeni Mur, koje su takodje govorile glosolaliju.[15]   Ovako je glosolalija počela da se uvlači u hrišćanstvo, a tako i medju druge ljude koji su se kasnije obratili, i to širom Sjedinjenih država, pa i cijelog svijeta.

            Tako je na pragu dvadesetog vijeka rodjen moderni pentakostalizam sa svojim najprepoznatljivijim obilježjem - glosolalijom.[16]   On vuče korijene još iz pokreta "Svetosti", karakterističnog za devetnaesti vijek.  Votson E. Mi­ler tvrdi da od samog početka "svakako nije bilo spornije pojave ha­ri­zma­tske (hrišćanske) religije od govorenja jezika"[17] . 

            Činjenica, koje je većina ljudi koji proučavaju glosolaliju kao dijela vjere harizmatskih hrišćana, jedva svjesna je da, istorijski gledano, prve osobe koje su govorile glosolaliju, odnosno da Parhamovi studenti nisu pro­uča­vali predmet jezika u Bibliji kada su počeli da ih govore.  Novija istra­ži­vanja naznačavaju da govorenje glosolalije nije rezultat proučavanja Svetog pi­sma.  "Govorenje jezika", tj. glosolalija, se jednostavno desilo, da bi ka­sni­je Parhamovi studenti proučavali Bibliju da bi u njoj pronašli osnovu za ovaj novi fenomen, koji se odigravao na njihovim sastancima.  Prvi članak, objavljen u septembru 1906. godine, koji nosi naziv "Tongues As a Sign", se za­vr­šava izjavom: "Napredujemo vođeni blagoslovima i pomazani Božijom snagom, umjesto da čekam dok se ne pojave biblijski dokazi izlivanja duha."[18]   Najpo­zna­ti­ji pentakostalni istoričar izjavljuje: "Značajno je da se ova misao, da go­vo­re drugim jezicima kao u Djelima apostolskim, rodila ne na obnovljenom sastanku, nego u biblijskoj školi, Parhamovom Betel koledžu, ne usred uzbu­đe­nja, nego u grupi ozbiljnih ljudi koji su zrelo razmišljali o odnosu ovog is­kustva glosolalije sa drugim dogadjajima, namjeravajući da mu daju teološki sadržaj."[19]   Drugim riječima, prvo se desilo iskustvo glosolalije, da bi potom Par­ham svoje studente uputio da proučavaju knjigu Djela apostolskih da bi pronašli biblijske dokaze, koji bi mogli da potvrde ovo iskustvo.  Tako su parham i Sejmur postali ubijedjeni da je glosolalija krštenje Svetim Duhom i da se podudara sa novozavjetnim fenomenom "govorenja jezika".[20]

                        Od vremena pojave glosolalije postojalo je lično ubjedjenje da ona potiče od Boga i da se kroz nju i manifestuje Duh Sveti.  Kao rezultat toga, u svijesti harizmata postoje dva izvora vjerovanja da glosolalija potiče od Duha Svetog.  Prvi izvor je subjektivno i lično ubjedjenje da se glosolalija dobija od Duha Svetog, dok je drugi kasnije tumačenje Svetog pisma, kojim se tvrdi da je govorenje jezika, opisano u Djelima 2 i u 1. Korinćanima 12-14, isto što i glosolalija koja se sada govori.[21]

                        Važno je da u ovom trenutku, posmatrajući hrišćansku glosolaliju, izvučemo dva važna zaključka: 1.) s obzirom da hrišćanski glosolalisti od početka izjavljuju da Biblija podržava glosolaliju, ipak je neopoziva činjenica, i ovo ne govorimo bezobzirno, da moderna glosolalija nije nastala kao rezultat proučavanja Biblije, nego se Biblija tek kasnije počela koristiti da bi glosolaliji dala teološku i biblijsku podršku, a takodje i vjerodostojnost; 2.) harizmate koje govore glosolaliju naglašavaju da postoje dva izvora vjerodostojnosti govorenja jezika.  Jedan je lično ubjedjenje, a drugi, koji je nastao kasnije, je podrška Svetog pisma.  Odnos izmedju njih je zategnut ako se gleda koji je od njih izvor prvog, a koji drugog reda.  Iako je. u istoriji protestantskih hrišćana, Biblija i samo Biblija bila izvor svake doktrine i prakse, glosolalisti ipak prednost daju ličnom iskustvu.

                        Harizmatski pokret je, zajedno sa glosolalijom, 1960-tih godina doživio drugu etapu razvoja[22] u krugovima hrišćanstva, kada je probio zidove tradicionalne "svetosti"[23] i pentakostalnih[24] crkava, te se uvukao u mnoge tradicionalne crkve.  Ova etapa se naziva neopentakostalizmom ili "denominacionalnim pentakostalizmom".[25]   Takodje je poznata pod nazivom "obnovljeni harizmatski pokret". 

                        I rimo-katolici su od 1967. godine dio neopentakostalizma.[26]   Tako je i glosolalija dio "katoličkog obnovljenog harizmatskog pokreta".[27]   Izgleda da se prvo pojavila medju studentima, sveštenicima i poaticama univerziteta Notr Dam u Južnom Bendu, u državi Indijana.[28]   Odatle se širila po raznim školama katoličkih univerziteta u Americi, pa i šire.[29]   Na to su mnogi rimo-katolički biskupi, istina još uvijek porezni, ali rekli da "pokret u ovom trenutku ne treba kočiti, nego mu treba dopustiti da se razvija".[30]   Nedugo zatim je papa zadužio kardinala Jozefa Suenensa da preuzme vodjstvo rimo-katoličkih neopentakostalaca.[31]   Nakon izvjesnog vremena je jezuitski teolog P. Damboriena, još za vrijeme rane faze katoličkih neopentakostalaca, izjavio da će se katolici "okupiti u kapelama osamljenih manastira i provesti mnogo noćnih bdijenja pjevajući i govoreći jezike".[32]   Godine 1991. je objavljeno da "dvadeset i pet godina po osnivanju, obnovljeni harizmatski pokret osnažen katoličkom crkvom, broji oko šest do deset miliona katolika širom svijeta".[33]     Danas prelati, sveštenici, opatice i vodje katolika čine dio ovog obnovljenog pokreta.  On je primio blagoslove mnogih papa otkad je počeo da se razvija.

                        Iako se čini da unutar manjih neopentakostalnih katoličkih zajednica postoje neka razmimoilaženja, iapk izgleda da nije došlo do velikih promjena.  Priča se da se "tokom godina centar obnovljenog harizmatskog katoličkog pokreta prebacuje iz zavjetnih zajednica u okružne molitvene grupe i u obnovljene biskupijske odbore".[34]

                        Takodje, veliki interes za obnovljeni harizmatski pokret vlada medju članovima svejtskog saveza crkava.[35]   Pokušaj da se opiše veliki napredak koji su neopentakostalci načinili u novije vrijeme bi nas odveo suviše daleko od predmeta ove knjige.  Često se naglašava da je neopentakostalizam ili "obnovljeni harizmatski pokret", kako se još naziva, dio cjelokupnog hrišćanstva koji se najbrže širi.  "Dejvid Baret, statističar zadužen za misiju crkve, naglašava da se 1991. godine od 1,8 biliona ljudi koji se nazivaju hrišćanima, oko 372 miliona izjašnjava kao harizmate ili pentakostalci."[36]   Na osnovu ovih statističkih podataka, oko 20% hrišćanskog svijeta čine pentakostalci ili neopentakostalci.

                        Medjutim, svrha ovog rada nije da se bavi rastom pokreta u hrišćanstvu uopšte.  Mnogi stručnjaci zaključuju da je neopentakostalizam, ili druga etapa obnovljenog harizmatskog pokreta, harizmatski dio, koji se najbrže širi unutar hrišćanskih crkava širom svijeta.

                        Iako je to pravo stanje savremenog dogadjanja, ipak ne bi trebalo da nas zaslijepi da ne vidimo da glosolalija nije samo hrišćanski fenomen.  Kao što ćemo vidjeti kasnije, postoje dokazi koje jasno govore da glosolaliju, takodje, praktikuju i osobe koje ne žive u svijetu hrišćanskih religija.  To može iznenaditi mnoge hrišćane koji je posmatraju isključivo kroz tekstove Novoga zavjeta, gdje se kaže da je to dar Duha, i one koji je smatraju kao posljedicu izlijevanja Svetog Duha ili kao "krštenje Svetim Duhom".

                        Sada je pravi čas da usmjerimo pažnju na nehiršćanske religije i an pojavu glosolalije unutar njih.  Mada nije moguće da budemo iscrpni po tom pitanju, možemo ga barem predstaviti kroz raspravu koja slijedi.

2. GLOSOLALIJA U SAVREMENIM NEHRIŠĆANSKIM RELIGIJAMA

                        Novija istraživanja navode činjenicu da glosolalija nije jedino hrišćanska praksa.  Ona je dio brojnih urodjeničkih, nehrišćanskih novih religija, koje postoje širom svijeta.  R.P.Spitler piše u izdanju rječnika iz 1988. godine, pod nazivom "The Dictionary of Pentacostal and Charismatic Movements", sljedeće: "Bez obzira na porijeklo, glosolalija je ipak ljudski fenomen, koji nije ograničen samo na hrišćanstvo, pa čak ni na religiozno ponašanje medju pripadnicima ljudske vrste."[37]

                        Felicitas D. Gudman je počela da se bavi detaljnijim proučavanjem glosolalije.  Ona kaže da je glosolalija prisutna i medju "Inuitima (Eskimi), Samiima (ljaponci), Čukčiima, Kantajima, Jakutsima i Evenkima, koji prilikom održavanja svojih duhovnih rituala govore tajanstvene jezike koji se sastoje od mješavine besmislenih slogova i narječja."[38]

                        Postoji mnogo primjera neartikulisanih zvukova ili glosolalije koja se govori na svim kontinentima i na kojoj počivaju urodjenički vjerski obredi.[39]   Na primjer, "poznato je da se u Japanu glosolalija pojavljuje u malim kultnim grupama, za vrijeme vračarskih seansi u Hokaidu i u sjevernom Honšuu, kao i medju članovima poslijeratnih sekti, poznatih pod nazivom "Plesnaa religija".  Priča se da se čitav niz ovakvih fenomena javljao u toku rituala male kultne grupe, vodjene od strane Genji Janagido iz mjesta Modži, koje se nalazi na području Fukuoka, pa i drugih grupa srodnih ovoj.[40]   Takodje se priča da je osoba iz plemena Palaung iz Burme "začarana od strane crnog maga, primorana da govori čarobnjačkim jezikom, mada ga u normalnim prilikama ne govori jer ga ne poznaje".[41]

                        U Etiopiji, medju pripadnicima zar kulta, "šamani razgovaraju sa zarima (duhovima) tajnim jezikom".[42]   U ovom slučaju je riječ o obožavanju duhova.

                        Gudmanova naglašava: "Začaranost je jedna od najčešćih obrednih prilika, kada se govori glosolalija.  Tada se biće, iz duhovnih dimenzija stvarnosti, doživljava kao ono koje prodire u odredjenu osobu."[43]   Ona ističe da se duh doživljava "kao sila, a ne kao ličnost, ali drugi duhovi, na primjer duhovi mrtvih stanovnika ostrva Trobrijand, duhovi predaka u Africi, te različiti duhovi haitijskog plemena Vudu, imaju obilješja ličnosti koja se izražavaju kroz glosolaliju...  Glas bića koje je čara se razlikuje od glasa začarane osobe."[44]   Ovo podsjeća na fenomene koji su vezani za spiritističke seanse.  "Spiritistička glosolalija i njoj srodni fenomeni vezani za medije su bili medju prvima koje su psiholozi proučavali još na početku dvadesetog vijeka," piše R.P. Spitler.[45]

                        To su samo neki od brojnih primjera glosolalije u savremenim nehrićanskim religijama.[46]   lj. Karlaj Mej objašnjava da je glosolalija u nehrišćanskim religijama sada, izmedju ostalog, prisutna i u "Maleziji, Indoneziji, Sibiru, na području Arktika, Kine, Japana, Koreje, Arabije i Burme".[47]   Takodje je uveliko prisutna i u afričkim plemenskim religijama.[48]   Kao što je već naglašeno, naš cilj nije da budemo iscrpni, nego da pokažemo da fenomen glosolalije nije karakterističan samo za hrišćanstvo.

                        Sličnost glosolalije u hrišćanskim sa živim nehrišćansim religijama postavlja čitav niz novih pitanja.  Koji je izvor ili porijeklo glosolalije?  Koja je svrha glosolalije?  Kakva veza postoji izmedju hrišćanske i nehrišćanske glosolalije?  O kakvom se duhu radi?  Da li je to duh mrtvih, kao što se kaže na nekim mjestima?  Da li je satanskog porijekla?  Da li je to samo ljudski izum?  Ova i slična pitanja zaslužuju da ime se posveti pažnja.

                        Da li je fenomen glosolalije, "paganske glosolalije",[49] u savremenim nehiršćanskim religijama, sa stanovišta lingvistike i načina izražavanja, isti kao i one koja postoji medju hrišćanima?  Ili, da li je različit?  Ovim pitanjem ćemo se baviti u nastavku rada, jer nam to može pomoći da odgovorimo na druga pitanja: "Da li postoji razlika izmedju hrišćanske i nehrišćanske glosolalije?  Kakvo joj je porijeklo?  Odakle potiče?  Ako postoji razlika, onda se može sa pravom reći da je hrišćanstvo jedinstveno po načinu njenog ispoljavanja i da se hrišćanska glosolalija dobija od Duha Svetog.  Ako postoji razlika onda se može postaviti pitanje da li je Sveti Duh izvor fenomena jedne religije, da neki drugi duh izvor onog u nehrišćanskim religijama.  Možda bi neki i bili voljni da tvrde da će se Duh Sveti pokazati i kroz paganske obrede i praksu, kroz umijeće vračeva, šamana i sveštenika paganskim zajednica, na isti način kao u hrišćanstvu.

                        Sada je sasvim očito da se fonomen glosolalije ne može izdvojiti kao element koji postoji samo u hrišćanstvu.  To je nova, neoboriva činjenica.  Da li je glosolalija zajedničko iskustvo koje spaja ili udružuje sve religije?  Da li je to zajednički element natprirodnog svijeta koji povezuje hrišćansku i nehrišćanske religije?  Ako je dar Svetog Duha, da li se onda on ispoljava na isti način, čak i u vračarskim seansama?  Ovakva pitanja postavljaju danas mnogi ljudi.

                        Ako sagledamo sve činjenice, možemo li pronaći ikakvu naučnu, lingvističku razliku izmedju fenomena glosolalije hrišćana i nehrišćana?  Ukoliko možemo, u čemu je razlika?  Ukoliko ne možemo, koji je dublji smisao glosolalije i medju hrišćanima i nehrišćanima?  Konačno, uznemirujuće, sli neminovno pitanje se mora postaviti: "Da li je glosolalija zaista dar Svetog Duha?"

3. GLOSOLALIJA U SAVREMENIM LINGVISTIČKIM ISTRAŽIVANJIMA

                        Veoma cijenjen rad Džona Kildahla iz 1972. godine u zaključku kaže da "sa lingvističke tačke gledišta, religiozno nadahnut glosolaličan govor ima iste karakteristike kao onaj što nije tako nadahnut".[50]   Treba da imamo na umu da Kildahl uporedjuje religioznu glosolaliju sa nereligioznom.  Nismo razmatrali ovu drugu vrstu glosolalije, jer bi nas to odvelo na drugo područje istraživanja, kojim se sada ne želimo baviti.  Uprkos tome, sjesni smo činjenice da glosolaliju govore i nereligiozni ljudi, uključujući i ateiste i agnostike.[51]   drugim riječima, savremena praksa glosolalije nije ograničena na samo religiozne osobe.  To je "ljudski fenomen, koji nije ograničen na hrišćanstvo, niti, čak, na religiozno ponašanje".[52]

                        Savremena nauka o jeziku ima veliku važnost za teologe i istraživače (naučne) koji žele saznati šta jezik jeste i od čega je sačinjen.  Stručnjaci za to polje nauke su tokom niza godina nastojali da prouče fenomen glosolalije.  Jedno od najrazumnijih istraživanja je obavio Eugen A. Nida ranih šezdesetih godina ovog vijeka.  On je napravio spisak razloga zbog kojih glosolalija ne može biti ljudski jezik.[53]   Još jedno istraživanje, koje je sproveo V. A. Volfram 1966. godine, takodje, zaključuje da glosolaliji nedostaju osnovni elementi ljudskog jezika kao sistema skladne (povezane) komunikacije.[54]

                        Viljem Dž. Samarin, profesor na odsjeku za lingvistiku univerziteta u Torontu, je, nakon višegodišnjeg proučavanja, objavio detaljnu anallizu glosolalije sa lingvističke tačke gledišta.[55]   U tom radu, objavljenom 1972. godine, Samarin je, zajedno sa drugim lingvistima, porekao tvrdnju da je glosolalija isto što i ksenoglosija, tj. neki strani jezik koji može razumjeti ma koja osoba koja ga govori.  Samarin je, prema tome, zaključio da je glosolalija "pseudo-jezik".  On je kazao: "Kada se nauka o jeziku dovede u vezu sa glosolalijom, ispostavlja se da je glosolalija samo naizgled jezik - mada ponekad veoma dobar.  Kada znamo šta jezik uistinu jeste, moramo zaključiti da nikakva "glosa" (jezik), bez obzira kako savršeno bila konstruisana, ne može biti uzorak ljudskkog jezika, jer nema ni unutrašnju organizaciju, niti je sistematski srodna svijetu u kojem čovjek živi."[56]   On je definisao glosolaliju kao " neartikulisani govor koji otkriva površinsku fonološku sličnost sa jezikom, ali koji nema čvrstu sitagmatsku strukturu i koji se sistemski ne dobija iz poznatih jezika, niti je njima srodan".[57]   Najvažniji dio zaključka je onaj u kome se kaže da se "ne dobija iz poznatih jezika, niti je njima srodan" - a ovo posljednje znači da nije srodan ni mrtvim ni živim jezicima.  Bilo kako bilo, to je "besmislen, ali fonetski sredjen ljudski govor za koji govornik vjeruje da je pravi jezik, a koji, medjutim, nije sličan ni jednom prirodnom jeziku, živom ili mrtvom".[58]   Različita istraživanja, koja je profesor Samarin objavio u mnogim naučnim časopisima, predstavljaju osnovu mnogim raspravama o jezičkom obliku i prirodi glosolalije.

                        Godine 1985. su se dva socio-lingvista, stručnjaci za ovo područje, od kojih je jedan i sam glosolalista, bavila pitanjem da li je glosolalija oblik jasne ljudske komunikacije.  Istraživanje H. NJutn Malonija i A. Adamsa ljovkina o prirodi glosolalije nagovještava da "je glosolalija, ustvari, jezik u ddrugom smislu riječi! (odnosno jezik vezan za jedan od oblika komunikacije)".  Ali oni priznaju da "težina dokaza, medjutim, naznačava da i uprkos postojanju uzorka i oblika, govorenje jezika, glosolalija, nije slično poznatom govoru, niti ljudskom jeziku - kao terminu sa značenjem koje se danas prihvata".[59]   Ovaj je zaključak važan za raspravu na temu da li je glosolalija poznati ljudski jezik.  Bitno je naglasiti da oni zaključuju da "to, najvjerovatnije, nije ni poznat govor niti ljudski jezik kao termin sa značenjem koje se danas prihvata".  Ovo se uvijek mora imati na umu, jer još uvijek ima onih koji rado govore kako glosolalija i jeste neka vrsta smislenog ljudskog jezika.

                        Još jedan rad koji su Vilijams i Valdvogel objavili 1975. godine, deset godina prije štampanja Maloni-ljovkinove studije, naznačava da glosolalija "obuhvata svaki ekstatičan govorno-auditivno fenomen... (uključujući)verbalne izlive koji su sličniji psihološko-duhovnim projekcijama unutrašnjeg govora, nego nekom autentičnom jeziku".[60]  

                        Na osnovu ovih novijih istraživanja naučnika koji us proučavali glosolaliju iz različitih uglova i pomoću različitih metoda, ne možemo a da ne priznamo da je venomen "govorenja jezika" ili glosolalije, različit od govorenja poznatog ljudskog jezika današnjice ili prošlosti.  Po ovom pitanju se istrašivanja Samarina i naučnika, koji su prije i poslije njega ispitivali glosolaliju, podudaraju.

                        Psiholog, antropolog i lingvista, spomenut već ranije, Felicitas D. Gudman, je, takodje, bila uključena u istraživanje pentakostalnih zajednica koje se nalaze u Americi i Meksiku, i u kojima se govori engleski, španski i jezik Maja.  Kao što su radili drugi prije nje, i ona je upotrebljavala snimljene zapise nehrišćanskih obreda iz Afrike, Bornea, Indonezije i Japana.[61]   Rezultate je objavila 1972. godine u obliku detaljne monografije.  Gudmanova zaključuje da "kada se sve osobine glosolalije uzmu u obzir, odnosno strukture, kao što su glasovi, slogovi, fraze, i drugi elementi, ritam, akcenat i naročito intonacija, opšte lingvističke i opšte kulturno se podudaraju".[62]

                        Ono što je naročito važno u istraživanjima Gudmanove je potpuna jednakost lingvističkog fenomena ovih jasnih osobina glosolalije iz različitih dijelova svijeta i različitih kultura, uključujući tu i hrišćanske i nehrišćanske religije.  Zaključak je Gudmanove da izmedju glosolalije hrišana i one sljedbenika nehrišćanskih raligija nema razlike.  Sve vrste glosolalije  "lingvistički i kulturološki se podudaraju", po svojoj strukturi i drugim elementima.  Gudmanova je otkrila ključnu stvar za procjenjivanje glosolalije kao univerzalnog fenomena ma koje religije, bilo da je riječ o paganskoj ili hrišćanskoj .  Ona nas uvjerava da je glosolalija i medju hrišćanima i nehrišćanima ista.  Ne postoji razlika izmedju hrišćanske i nehrišćanske glosolalije.

                        Izgleda da se ova istraživanja, vršena nekoliko decenija, odvijaju u istom pravcu.  Kakav je dublji smisao ovih istraživanja, vezan za razumijevanje glosolalije?  Sa naučne i lingvističke tačke gledišta više niko ne može tvrditi da se hrišćanska glosolalija razlikuje od one korištene u nehrišćanskim religijama.  Sve vrste glosolalije se podudaraju ako se uzme u obzir njihova struktura.

                        Gudmanova podvlači još dva rezultata svojih istraživanja.  Ona je utvrdila da se glosolalija ne govori kao rezultat hipnoze, kako su vjerovali neki raniji istraživači.  Ona kaže da do glosolalija dolazi usljed "neuropsiholoških promijena, popularno nazvanih transom..."[63]  Tako ona definiše glosolaliju kao "vokalizaciju, nesvjesni govor koji se proizvodi pod uticajem transa i po svojoj strukturi, govori o neuropsihičkim procesima prisutnim u ovom izmijenjenom stanju svijesti (trans)"[64] .  "Vezu izmedju transa i glosolalije sada prihvataju mnogi istraživači kao ispravnu pretpostavku," piše Gudmanova u uglednoj enciklopediji "Encyclopedia of Religion" (1987.).[65]  

                        I drugi važan zaključak do kojega je Gudmanova došla odnosi se na to da je glosolalija nesvjesna i spontana reakcija.  Ona naznačava da je glosolalija "ustvari naučeno ponašanje, naučeno nesvjesno, a ponekad i svjesno".[66]   Drugi su već ranije naglašavali da se ljudima daju instrukcije kako da govore jezike, odnosno glosolaliju.[67]

                        Ukratko, možemo sažeti ovaj dio o najsavremenijim i najautoritativnijim, te najdetaljnijim istraživanjima glosolalije sa lingvističke tačke gledišta, ističući da se iz različitih uglova sagledavanja problema i istraživanja došlo do zaključka da moderna glosolalija, bilo da se radi o hrišćanskoj ili nehrišćanskoj, zapadnoj ili nekoj drugoj ne podrazumijeva nijedan poznat jezik, kao što se tvrdilo u prošlosti.  Glosolalija je vrsta lingvističkog izražavanja koje je, sa stanovišta nauke o jeziku, u svim kulturama isto, i u zapadnim i istočnim religijama, i u hrišćanskim i nehrišćanskim, pa i u vjerskim i svjetovnim zbivanjima.  To je govorno ponašanje koje se uči, svjesno ili nesvjesno.[68]

                        Kakav značaj ova otkrića, vezana za glosolaliju, imaju za savremeni pentakostalizam i neopentakostalizam, ako i za obnovljeni harizmatski pokret?  Kojoj vrsti iskustva pripada glosolalija koja postoji u okviru savremenih obnovljenih harizmatskih pokreta?  Kojoj vrsti "jezika" pripada glosolalija?  Zašto je ona danas prisutna u tolikom broju religija?  Zašto i religiozne i nereligiozne osobe mogu da govore glosolaliju?  Šta se dešava kada neka druga osoba prevodi glosolaličan govor?

 4.  GLOSOLALIJA U SAVREMENOM ISKUSTVU

                        Budući da je "govorenje jezika (glosolalija) prisutno u nehrišćanskim religijama kao što su budizam i hinduizam, te kultovima poput mormonizma"[69] , sa pravom se postavlja pitanje; kako moderna praksa glosolalije u obnovljenom harizmatkom pokretu može imati toliko sličnosti, ili biti potpuno identična fenomenima iz paganstva, tj. nehrišćanskih religija?  Da li ona može poticati od Boga?  Kakva je priroda iskustva glosolalije?

                        Na koji način harizmate reaguju na činjenicu koja kaže da glosolalija nije ljudski govor?  Dž. R. Vilijams se, u posljednje vrijeme, bavio tim problemom: "Harizmate nisu uznemirene time što lingvisti tvrde da glosolalija nema jasnu jezičku strukturu, jer da nije tako kako oni kažu, onda govorenje jezika ne bi bio duhovan, nego običan jezik."[70]   I dodaje dalje: "Govorenje jezika se tako ubraja u nesvjesnu radnju; te pripada carstvu duha (pneuma)."[71]   Na taj način Vilijams objašnjava da moderno govorenje jezika (glosolalija) nije običan govor, nego duhovan, koji pripada carstvu duha.

                        Osvrćući se na ono što je već rečeno, tj. da je glosolalija govor koji potiče od Svetog Duha, kako je moguće onda da postoji i u paganskim, tj. nehrišćanskim religijama?  Da li Duh Sveti govori kroz šamane, sveštenike i vračeve drugih religija i medija spiritističkih seansi?  Hrišćani se ne bi osjećali ugodno kada bi trebalo da priznaju tako nešto.  Kako to da nereligiozna osoba može da nauči da govori glosolaliju, te da to čini po svojoj volji?[72]

                        Sveti Duh je "Duh istine", te je kao takav obećan samo sljedbenicima Isusa Hrista (Jovan 17).  On nije predstavljen kao dio neke posebne vjerske zajednice koja postoji danas u svijetu ili koja je nekada postojala.  Svetim Duhom ne mogu upravljati nereligiozne ili religiozne osobe po svom nahodjenju.  Ni u Novom, ni u Starom zavjetu nije prisutno učenje koje kaže da se Sveti Duh ispoljava u svim religijama ili da njima može upravljati svako po svojoj volji.  Već nasuprot, Sveti Duh je treća ličnost trojedinog Boga Oca i kao takav je jedinstvena osoba u okviru svete Trojice, što je karakteristika hrišćanstva.

                        Izgleda da postje četiri mogućnosti razumijevanja prirode glosolalije kao sveopšteg fenomena hrišćanske i nehrišćanskih religija, religioznih i nereligioznih osoba.  Prva mogućnost je da se glosolalija dobija od Svetog Duha.  Druga je to da se dobija iz lažnog izvora, od sotone.  Treća mogućnost kaže da se govore jezici zahvaljujući čovjekovoj mogućnosti učenja (vjerovatno u nekoj vrsti transa ili prilikom izmijenjenog stanja svijesti), bez obzira na religioznu (hrišćansku ili nehrišćansku) ili nereligioznu (humanističku ili drugu) okolinu.  Četvrta mogućnost je da se glosolalija dobija mješavinom dvije ili čak sve tri spomenute opcije.

                        Prve dvije mogućnosti prikazuju glosolaliju kao fenomen koji se dobija iz "natprirodnih" izvora.  Prva mogućnost podrazumijeva Svetog Duha.  Hrišćani, koji svoju vjeru zasnivaju na Bibliji će se složiti sa činjenicom da je malo vjerovatno da se Sveti Duh ispoljava potpuno u svim religijama i religioznim sredinama, jer je On dar koji se poklanja samo zajednicama vjernika (1. Korinćanima 12-14; Jovan 14).  Druga mogućnost se može podržati, ako se prihvati mišljenje da su nehrišćanske religije pod uticajem djelovanja sotone.  Satanistički uticaj se ne može ograničiti, jer je takodje prisutan i u sferi hrišćanskog života i bogosluženja.  Glosolalija koja potiče od sotone je već bila istaknuta u spomenutim istraživanjima.  Treća mogućnost je "prihvatljivije" objašnjenje koje predstavlja glosolaliju kao naučeno ponašanje.  Činjenica da ona može biti naučena, o čemu "govore" i pentakostalci i druge harizmate, čak da je čovjek može sam naučiti, je od velike važnosti.  Kao što je naznačeno u nekoliko radova, satanski/demonski uticaj može djelovati na ljudska bića sa ili bez procesa učenja.

                        Četvrta mogućnost koja objašnjava porijeklo glosolalije kaže da ona može biti satanskog porijekla ili da je skoro naučeno ponašanje, ili da tako naučeno ponašanje može iskoristiti sotona.  Spitler, koji je i sam harizmata, piše da glosolalija "može poticati od samih govornika, od demonskog duha, ili od Svetog Duha".  Zatim on nastavlja da objašnjava da "iako se glosolalija javlja u harmoničnom pentakostalnom okruženju, ma koji od ova tri izvora (naučeno ponašanje, demonski duh, Sveti Duh) se može upotrebiti.  Važno je prepoznati zajednicu."  On zaključuju da je "glosolalija ljudskog (naučenog) porijekla (medju harizmatskim hrišćanima) više prisutna nego što se inače misli da jeste."[73]

                        Da li bi Sveti Duh nazvao tako naučen, ali nejasan oblik govorenja jezika jednim od sovjih darova?  Da li bi On koristio nešto što je identično onome što koriste vračevi, šamani i sveštenici nehrišćanskih religija?  Da li bi On koristio nešto što već koriste spiritisti na svojim seansama i sastancima?  Jedva da bi se koji hrišćanin osjećao prijatno potvrdjujući tako nešto.  Ono što je neophodno poznavati da bi se odgovorilo na pitanje o porijeklu glosolalije, koja se dobija od Svetog Duha, je priroda, funkcija i svrha biblijskog govorenja jezika, koje je opisano i korišteno u okviru novozavjetne crkve.

                        Na osnovu već spomenutih rezultata savremenih istraživanja, glosolalija se najbolje može definisati kao naučeno ponašanje, a ne kao jedno od jedinstvenih i sveopštih natprirodni darova koji potiču od Svetog Duha.  Glosolalija se može naučiti; mogu je učiti različite osobe koje žive u religioznom ili nereligioznom okruženju.  Tako ona postaje dio vjersih zbivanja ma koje religije, ili dio nereligiozne sfere ljudskog života humanista, agnostika i ateista.  Prema tome, može se koristiti u različite svrhe, naročito od strane sila zla.

5. GLOSOLALIJA I SAVREMENO DOKTRINALNO NEJEDINSTVO.

                        Pitanje koje muči mnoge ljude je pitanje jedinstva harizmata u pogledu hrišćanske vjere i djelovanja.  Primjer harizmatskog ekumenskog jedinstva u propovijedanju jevandjelja je upravo popularan.  Oko tri hiljade delegata je, iz svih krajeva svijeta, 1991. godine prisustvovalo internacionalnom harizmatskom savjetovanju u okviru Svjetske evangelizacije u Brightonu, u Engleskoj.  Ovaj sastanak je organizovao Majkl Harper, aglikanski harizmatski vodja.  Sjednici je prisustvovao i Vinson Sajnan, predsjednik sjevernoameričkog izvršnog vijeća; zatim Lari Krajstenson, novi vodja američke evangelističke Luteranske crkve, ako i lideri rimo-katoličke i protestantskih crkava.  Značajno je spomenuti da je Džordž Karaj, anglikanski nadbiskup, otvorio sjednicu.  Dok sve pentakostalne denominacije nisu bile prisutne, kao i značajni ljudi iz neopentakostalizma, kaže se da su katoličke i protestantske harizmate prisustvovale..., te analizirale svoje denominacijske razlike s ciljem da, do kraja 2000. godine, polovina svjetske populacije prizna Hrista kao Spasitelja".[74]   Samo su problematične doktrinalne razlike medju denominacijama.

                        Jedan savremeni pisac je postavio pitanje vezano za doktrinalno nejedinstvo medju pentakostalnim i neopentakostalnim harizmatama: "Nije li nespojivo to što pokret, koji tvrdi da je u direktnoj vezi sa Svetim Duhom, da ima darove proroštva i apostolstva, te riječ poznanja, kao i direktnog komuniciranja sa Bogom putem govorenjem jezika i na druge načine, u isto vrijeme uključuje rimo-katolike, konzervativne i liberalne protestante, amilenijaliste, premilenijaliste, kalviniste, armenijance, one koji poriču verbalno nadahnuće Biblije i one koji ne priznaju Hristovu slavnu žrtvu na krstu?"[75]   Ovo su ozbiljna pitanja, koja zadiru u srž problema porijekla glosolalije i njene funkcije u hrišćanskom životu i vjeri.

                        Ako Sveti Duh djeluje u svim tim harizmatskim grupama različitih hrišćanskih denominacija, Sveti Duh za kojega Hristos kaže da "će vas naučiti svemu" (Jovan 14,25), da "će vas voditi do poznanja istine" (Jovan 17,13), Duh koji se naziva "duhom istine" (Jovan 17,13), zar se On ne bi zauzeo da nauči neke od onih koji govore glosolaliju istini, koja bi korigovala odredjene ili možda sve postojeće razlike medju denominacijama?  Mnoge od tih pretpostavki po kojima se crkve razlikuju su temelji vjere odredjene denominacije, ali se ponekad i ne slažu sa izvornim biblijskim učenjem.  Da li je duh, za koji hrišćanske harizmate tvrde da ga imaju, zainteresovan da ih nauči istini?  Zar ih Sveti Duh do sada ne bi naučio da je sedmi dan sedmice važan za sve vjernike?  Zar Duh istine ne bi ukazao na nebiblijska lažna učenja kao što je nepotpuna slika Hristove žrtve, vječna kazna, itd.?  Sve do sada je taj duh harizmata, bilo da se radi o pentakostalnim ili neopentakostalnim glosolalistima, bio nezainteresovan za stvaranje jedinstva medju njima.  O kojem god duhu da se radi, on izgleda nezainteresovan za dovodjenje ljudi u poznanje biblijske istine.  Zašto su neopentakostalni rimo-katolici bolji rimo-katolici, koji više poštuju žrtvu (misu),[76] i zašto su baptisti koji govore jezike bolji baptisti, zašto su mormoni koji govore jezike bolji mormoni, itd.?

6.  GLOSOLOLIJA I TESTIRANjE JEZIKA

                        Medjutim, možda bi neko htio da odgovori na različita lična pitanja i probleme, ali izgleda sigurno da se glosolalija mora posmatrati u kontekstu širem od onog koji pruža samo hrišćansko iskustvo.  Ona se više ne može smatrati normalnim ljudskim jezikom.  Kakav god da je konačan zaključak, nema sumnje da svako, ko želi da i dalje poštuje principe Novog zavjeta, tj. dokazivanje svih stvari i držanje onoga što je dobro, mora biti svjestan činjenice da ne postoji siguran način testiranja jezika.  Doktor Kildahl je sproveo sljedeće testiranje, koje se sastojalo iz puštanja tonskog zapisa osobe koja govori jezike nekolicini ljudi koji su bili poznati kao oni koji imaju dar prevodjenja.  Ovo su rezultati tog eksperimentalnog istraživanja:

                        Da bismo ispitali ispravnost tih prevoda, puštali smo snimljeni primjer govorenja jezika nekolicini prevodilaca.  NJihovi prevodi nisu bili slični.  Evo naših rezultata: jedan prevodilac je kazao da se govornik jezika moli za zdravlje svoje djece; drugi da  je taj isti govor predstavljao zahvalnost Bogu za uspješno osnivanje crkvenog fonda.[77]

Kada su prevodioci bili upoznati sa svojim neskladnim prevodima dali su "objašnjenje da Bog jednoj osobi daje jedan, a drugoj drugačiji prevod".[78]   Činjenica o različitosti prevoda[79] nagovještava da je govorenje jezika i njihovo prevodjenje izvan moguće dokazivosti.

                        Jedan prevodilac glosolalije je preveo Gospodnju molitvu, koja je bila izrečena na sastanku pentakostalaca od strane osobe koja je htjela da ispita prevode.  Molitva je bila izgovorena na jednom od afričkih jezika.  Prevodilac je kazao da je to "poruka o neposrednom drugom Hristovom dolasku".[80]   Opet se vidi da ne postoji jasna korelacija u procesu prevodjenja.  DA li je to još jedna naznaka da glosolalija nije normalan ljudski jezik i da prevodi ne odgovaraju onome što se govori?